Medewerkers van VVV’s, horeca-instellingen, particuliere verhuurders en hoteliers zijn multipliers en directe informatiebronnen voor bezoekers. In de loop van het project zijn deze medewerkers bijgeschoold en is hun bewustzijn voor de Waddenzee vergroot.

Ongeveer 70 restaurants uit de regio namen deel aan de kick-off op 29 november 2016 in het bezoekerscentrum van UNESCO-werelderfgoed Waddenzee in Wilhelmshaven. Kok en marketingexpert Alexander Mayrhofer verzorgde een lezing over het onderwerp ‘Duurzaamheid in de horeca’.
In de daaropvolgende workshops in Aurich en Horum met in totaal 25 deelnemers ontstonden levendige discussies over regionale producten en biologische kwaliteit maar ook over de verkrijgbaarheid van dergelijke producten in de regio. Daarnaast was er aandacht voor vegetarische en veganistische gerechten.

Verder zijn er ideeën ontwikkeld om met elkaar een netwerk te vormen en met bezoekers te communiceren. Dankzij nieuwe communicatietechnologieën kunnen restaurateurs en producenten van duurzame producten elkaar op de hoogte houden en informatie uitwisselen over duurzame horeca in de werelderfgoedregio. Verder ging Alexander Mayrhofer bij verschillende bedrijven langs voor adviesgesprekken.  

Aan follow-up-workshops op het gebied van communicatie, biologische keurmerken en leveranciersrelaties namen in totaal 13 restaurateurs en leveranciers deel. De potentiële leverketen is onder de loep genomen en er zijn eerste ideeën uitgewerkt voor het uitbreiden van relaties met leveranciers. In de toekomst zullen verdere leveranciers als partner worden gewonnen.

Daarnaast was er een interactieve workshop met leerlingen van beroepsopleidingen in het district Wittmund. Koks en restaurateurs in spe werden enthousiast gemaakt voor de duurzame keuken. De leerlingen werden actief betrokken bij het hele bereidingsproces, inclusief samen boodschappen doen, koken en bedienen. Behalve de leerlingen waren er ook bedrijven aanwezig, waar leerlingen in het kader van hun opleiding werkervaring kunnen opdoen.

Horeca-workshops in Nederland

Parallel werd er in de herfst van 2018 een horeca-workshop georganiseerd aan de NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden. De restaurateurs wisselden van gedachten over regionale gerechten en producten van het seizoen. Kwesties als ‘Hoe komen er meer Waddenzeeproducten op de menukaarten in de horeca’ en de verschillen tussen de regio’s werden uitvoerig besproken. Voor de Waddeneilanden vormt het transport van producten van en naar de eilanden een grote uitdaging. De ideeën en discussies zijn gedocumenteerd en zullen worden gebruikt voor verdere workshops en discussierondes.

In het kader van bijscholing brachten zo’n 30 geïnteresseerden uit het toerisme, de natuur en beleidsmakers uit de Nederlandse provincies Fryslân en Groningen een bezoek aan Carolinensiel. Centraal stonden het delen van kennis en de uitwisseling van best practices. Verder was er veel aandacht voor ideeën over hoe duurzaam toerisme de Waddenzee beter kan beschermen en wat betere marketing de Waddenzee kan opleveren. Bezichtigd werden onder meer het Wadwandelcentrum Oost-Friesland, camping Harlesiel en het bezoekerscentrum van het nationaal park in Carolinensiel.

Het Werelderfgoedforum is een jaarlijks evenement voor alle belanghebbenden en multipliers van werelderfgoed Waddenzee aan Duitse zijde. In het kader van de ‘Wadden-Agenda’ is het Werelderfgoedforum uitgebreid en zijn ook deelnemers en sprekers uit Nederland uitgenodigd om het programma te verrijken.

Het 6e Werelderfgoedforum in 2015, waaraan meer dan 100 personen deelnamen, stond in het teken van ‘Werelderfgoed – heimat en identiteit’. De zes sprekers gingen in op de volgende vragen: Wat verbindt de mensen die leven in het Waddengebied? Welke betekenis heeft deze regionale identiteit voor het zelfbeeld en het doen en laten van de mensen die leven en werken in UNESCO-werelderfgoed Waddenzee? Hoe kan het ‘wij-gevoel’ in het Waddengebied versterkt worden?
Behalve lezingen waren er ook discussies. Noemenswaardig is dat er voor het eerst een Nederlandse spreker bij was.

De locatie van het 7e Werelderfgoedforum is bewust gekozen in het terpdorp Rysum in de streek Krummhörn dicht bij de Nederlandse grens. Sinds deze editie van het Werelderfgoedforum worden de uitnodigingen in het Nederlands vertaald en door de Nederlandse projectpartners naar belanghebbenden verstuurd om de belangstelling vanuit Nederland te vergroten.
In 2016 stond het forum in het teken van de ontwikkelingen en veranderingen sinds het uitroepen van de Waddenzee tot nationaal park. De focus lag daarbij op de gevolgen voor de visserij, de cultuur en de kustbescherming. Daarnaast is er gesproken over nieuwe mogelijkheden voor samenwerking. Het 6e Werelderfgoedforum was tegelijkertijd ook de opmaat voor het ‘Wadden-Agenda’-project. De projectgroep heeft de ‘Wadden-Agenda’ voorgesteld, inclusief de doelen van het INTERREG V A-project, de centrale werkpakketten en de bijbehorende maatregelen.

Het 8e Werelderfgoedforum vond plaats buiten het projectgebied in de Duitse gemeente Wurster Nordseeküste en viel daardoor niet binnen de subsidie van de ‘Wadden-Agenda’. Vanwege de affiniteit van de deelnemers met de Waddenzee was het forum een ideaal platform voor het presenteren van tussentijdse resultaten van de ‘Wadden-Agenda’. Het forum stond in het teken van de ‘jonge Waddenzee’. Dr. Christoph Schleer presenteerde resultaten van het onderzoek ‘Hoe jongeren denken’, dat was uitgevoerd door instituut SINUS Markt- und Sozialforschung GmbH uit Berlijn. Scholieren van de beroepsopleidingen BBS Wittmund (DU) en ROC Friese Poort (NL) presenteerden resultaten van het ‘Wadden-Agenda’-onderdeel ‘Toerismemedewerkers van morgen’. Poetry slam en workshops, vooral over de zienswijze van jongeren op de toekomst van het natuurgebied, maakten het programma compleet.

Succesvolle ontwikkeling en communicatie van het werelderfgoed is alleen mogelijk als kennis over de Waddenzee op deskundige wijze wordt overgedragen. De Nationalparkverwaltung Niedersächsisches Wattenmeer is als partner verantwoordelijk voor specialistisch advies bij alle vragen op het gebied van natuurbescherming.

De Nationalparkverwaltung (NLPV) heeft ervoor gezorgd dat de inhoud van alle producten die zijn ontwikkeld in het kader van de ‘Wadden-Agenda’ (affiches, folders, boeken, films, online-cursussen etc.) juist is en heeft beeldmateriaal en tekeningen ter beschikking gesteld. Verder heeft de NLPV erop gelet dat bij alle werkpakketten, maatregelen en evenementen steeds voldoende inhoudelijke aandacht is besteed aan de onderwerpen werelderfgoed en duurzaamheid. Zo zijn alle e-learningmodules in nauwe samenwerking met de Nationalparkverwaltung ontwikkeld. Deze heeft gecontroleerd of de geplande projecten en de inhoud in lijn zijn met de doelstellingen op het gebied van natuurbescherming van het werelderfgoed en andere projectpartners geadviseerd. De medewerkers van de Nationalparkverwaltung stonden altijd klaar om inhoudelijke vragen te beantwoorden, zowel telefonisch als tijdens projectgroepbesprekingen. De NLPV was contactpersoon voor de werkgroepoverleggen, bijvoorbeeld voor de werkgroep Werelderfgoed Nedersaksen en de trilaterale werkgroep Duurzame Toerismestrategie. Daarnaast nam de NLPV deel aan diverse andere relevante evenementen en conferenties.

Van Nederlandse kant werd kennis gedeeld via de ‘Kerngroep Werelderfgoed Waddenzee’ van de Provincie Fryslân. Hierdoor konden onderwerpen inhoudelijk worden voorbereid en kon worden gegarandeerd, dat alle maatregelen van het project ‘Wadden-Agenda’ zijn gerealiseerd in lijn met de duurzame natuurlijke ontwikkeling van de Waddenzee.

Centraal in het grensoverschrijdende vervolgproject ‘Wadden-Agenda 2.0’ staan het verminderen van de milieubelasting en innovatieve maatregelen voor het verder ontwikkelen van een duurzaam en respectvol toerisme in werelderfgoed Waddenzee. Dat varieert van duurzaam eventmanagement met de focus op het vermijden van plastic afval en het betrekken van burgers tot het verminderen van luchtvervuiling. De mogelijkheden van social media worden beter benut en er wordt gewerkt aan een toeristisch aanbod voor mensen met een beperking. Verder komen er initiatieven voor duurzame mobiliteit en een grensoverschrijdende Waddenzee-styleguide die het werelderfgoed in het projectgebied zichtbaarder maakt voor toeristische dienstverleners. En tot slot komt er meer aandacht voor de relatie tussen natuur en cultuur.

Meer informatie