Foto: Die Nordsee GmbH
Dit werkpakket bestaat uit het ontwikkelen en realiseren van innovatieve formats voor het stimuleren en creëren van een nieuw bewustzijn voor de Waddenzee bij de lokale bevolking en toeristen.
Dag van het Wad
Sinds 2016 organiseren de partners de grensoverschrijdende viering van de Dag van het Wad. Deze dag vindt ieder jaar plaats op 26 juni, de dag waarop UNESCO de Waddenzee uitriep tot werelderfgoed. In het kader van deze viering hebben de projectpartners gemeenschappelijke activiteiten ontwikkeld die UNESCO-werelderfgoed Waddenzee op een nieuwe manier beleefbaar maken. Zo konden mensen ontbijten op de dijk met uitzicht op het werelderfgoed, deelnemen aan wad- en kwelderwandelingen onder leiding van een gids en – exclusief ter gelegenheid van de Dag van het Wad – direct bij de Waddenzee overnachten onder de vrije hemel. De garnalenfabriek in het Friese Moddergat trok met een live-concert meer dan 1500 bezoekers. In Ecomare, het natuurmuseum en aquarium op Texel, vertelden wetenschappers aan een groot en enthousiast publiek over de activiteiten op zee en aan land. In de provincie Groningen ontvingen deelnemers aan wad- en kweldertochten jutezakken van ‘Doe eens Wad’ om afval te verzamelen en te verwijderen. De laatste editie van de Dag van het Wad telde meer dan 100 verschillende activiteiten op meer dan 30 locaties. Sinds het begin van het ‘Wadden-Agenda’-project zijn er elk jaar meer bijzondere activiteiten toegevoegd aan het programma van de Dag van het Wad. Het doel is om lokale bevolking en toeristen meer bewust te maken van het unieke en kwetsbare leefgebied van de Waddenzee.
De resultaten van de Dag van het Wad zijn een goede afspiegeling van het succes van het project: elk jaar namen grensoverschrijdend ca. 1200 personen deel aan wad- en kwelderwandelingen, maakten ca. 60 personen gebruik van de mogelijkheid om op de dijk te overnachten en namen meer dan 250 personen deel aan de ontbijtactie.
Onder het motto ‘Eén Waddenzee. Ons erfgoed. Onze toekomst.’ is in 2019 gevierd dat de Waddenzee 10 jaar op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat. Tussen april en oktober 2019 is een veelzijdig jubileumprogramma opgezet met fascinerende natuur- en cultuurbelevenissen. Het hoogtepunt was in juni, met een grensoverschrijdende fietstocht naar het ontmoetingspunt halverwege: Wilhelmshaven in Duitsland. Een groep was gestart op Vlieland, een andere groep in Fanø/Esbjerg in Denemarken. De tocht eindigde op 30 juni 2019 met de aankomst van de twee fietsgroepen in Wilhelmshaven en een groot ontvangst tijdens het festival ‘Beleef Werelderfgoed Waddenzee’. Belangstellenden konden dagetappes meefietsen met de eigen fiets. www.visitwadden.nl
Foto: Marleen Annema
Foto: Marleen Annema
Foto: Die Nordsee GmbH
Foto: Marleen Annema
Foto: Marleen Annema
Foto: Marleen Annema
On-Air-am-Meer
Van 11 t/m 15 juli 2016 nam RADIO21-presentator Per Eggers zijn luisteraars mee op tournee langs vijf verschillende plaatsen in UNESCO-werelderfgoed Waddenzee. Op het programma van ‘On-Air-Am-Meer’ stonden diverse activiteiten om het werelderfgoed te beleven, zoals wadwandelingen, een boottocht door het nationaal park, een rondleiding door het bezoekerscentrum van UNESCO-werelderfgoed Waddenzee en nog veel meer. Tijdens een dijkwandeling bij het enige zoetwaterwad in het noordwesten van Duitsland ontdekten deelnemers de relatie tussen eb en vloed en de gevolgen voor het binnenland. De particuliere zender berichtte dagelijks meerdere keren live over de activiteiten. Voorafgaand waren er regelmatig trailers met de aankondiging van de tournee te horen en er waren informatieve reportages en interviews. Op deze manier stond Radio 21 wekenlang in het teken van de Waddenzee. Radio21 en partnerzender Rockland Radio zenden uit in Nedersaksen, Bremen, Rijnland-Palts en delen van Hessen en Baden-Württemberg. Dagelijks luisteren meer dan 1,5 miljoen mensen naar de programma’s.
In de zomer van 2017 maakten 40 fietsers en RADIO21-presentator Per Eggers opnieuw een dagprogramma voor toeristen en de lokale bevolking in werelderfgoed Waddenzee. Ook deze keer besteedde de radiozender er uitgebreid aandacht aan. Centraal stonden bijzondere belevenissen in en rond de Waddenzee. Zo genoten de deelnemers tijdens ‘schol bakken op het wad’ van de mobiele keuken op het wad. Dit evenement was in het leven geroepen en georganiseerd door horecacoöperatie ‘Die Seesterne’. Onder leiding van gids Frieda Demksen-Minsen gingen de fietsers op ontdekkingstocht. Tijdens pauzes vertelde de gids over de aanleg van dijken, het uitstromen van water via zeegaten en over UNESCO-werelderfgoed Waddenzee.
Bloggerevents
Gedurende de looptijd van het project zijn diverse evenementen voor bloggers georganiseerd. De bloggers, die over uiteenlopende onderwerpen schrijven als reizen, gezinsleven, sport of belevenissen in het noorden en aan zee, namen deel aan ontdekkingstochten in UNESCO-werelderfgoed Waddenzee en leerden daarbij de schoonheid van dit fascinerende natuurgebied kennen. Op deze manier werden artikelen gepubliceerd buiten de gebruikelijke communicatie- en themakanalen om.
Tijdens Horizontoer, een zeilend muziek- en theaterfestival langs de Nederlandse Waddeneilanden, voeren bloggers in 2016 op een platbodem van het ene naar het andere eiland en namen deel aan tal van culturele activiteiten. Deze vormden voor hen een bron van inspiratie om te schrijven over uiteenlopende onderwerpen als zeilen, eilandgevoel, muziek en theater – de inhoud kende geen grenzen. In totaal zijn 36 blogs gepubliceerd en zijn via Twitter en Instagram 731 bijdragen gepost. De veel gebruikte social media waren goed voor een bereik van ca. 26.400 gebruikers, het aantal views bedroeg ongeveer 1 miljoen. Verder werden er diverse interviews gegeven en werd op diverse websites content geplaatst over de Waddenzee.
Daarnaast werden bloggers uitgenodigd om mee te doen met een online-prijsvraag. De prijs: de blogreis ‘WATT BESÜNNERS - actief van het binnenland naar de waterkant in Oost-Friesland’. De reis vond plaats van 18 t/m 23 september 2017 en stond in het teken van de thema’s Waddenzee en actief toerisme. De deelnemers maakten ook excursies naar Oost-Friesland en Groningen. De reis leverde 5 blogs op met ca. 18.000 bezoekers per maand. Daarnaast trokken de begeleidende posts op de Facebook- en Instagram-pagina’s van de bloggers meer dan 100.000 bezoekers.
Verder waren er in 2016 blogreizen naar de Duitse Waddeneilanden Norderney, Juist en Langeoog. De Duitse blogger Tanja Klindworth verkende de Waddenzee en de Waddeneilanden en publiceerde haar belevenissen in een blog, op Facebook (4782 abonnees) en op Instagram (4400 abonnees).
In 2017 ondernam de Nederlandse blogger Janna Kamphof een ontdekkingsreis langs Dangast, Wilhelmshaven en het Wangerland en richtte daarbij haar focus op koek, kust en curiositeiten. Ze schreef drie blogs met als onderwerp ‘verhalen van de zee’. De wadwandeling naar Minsener Oog was voor haar een van de leukste ervaringen van de zomer. Met haar blog bereikt ze 4100 bezoekers per maand, op Instagram heeft ze 2200 volgers en op Facebook 700 likes.
Foto: Kerstin von Sanvie
Foto: Die Nordsee GmbH
Foto: Kerstin von Sanvie
Doop van IC-trein ‘Nationalpark Wattenmeer’
Sinds 2001 is het nationaal park Niedersächsisches Wattenmeer lid van de door BUND, NABU, VCD en DB gefinancierde coöperatie ‘Reisdoel natuur’. Doel van de coöperatie is onder meer klimaatbescherming en verschuiving van het wegverkeer naar het spoor. Het bestuur van het nationaal park en de partners organiseren en ondersteunen een aantrekkelijk aanbod voor bezoekers die de regio milieubewust willen ontdekken met bus, trein en boot.
Met de doop van een Intercity 2 met de naam ‘Nationalpark Niedersächsisches Wattenmeer’ op 8 september 2018 in Norden-Norddeich tonen de Duitse spoorwegen (DB) hun waardering voor dit engagement. De 'peetouders' van de nieuw gedoopte trein wensten deze ambassadeur van het nationaal park een goede reis op het Duitse spoor. Dit waren onder andere Olaf Lies, minister van Milieu, Energie, Bouwen en Klimaatbescherming van Nedersaksen, Eva-Maria Kaufmann, hoofd Marketingcommunicatie DB Fernverkehr AG, Harm-Uwe Weber, commissaris van het district Aurich, Matthias Kurzeck, directeur van Verkehrsclub Deutschland (VCD) en Peter Südbeck, directeur nationaal park Niedersächsisches Wattenmeer.
De ‘Wadden-Agenda’ was tijdens de treinreis van Oldenburg naar Norddeich aanwezig met een informatief en onderhoudend programma, inclusief rangers, junior-rangers, nationaal-parkgids Joke Pouliart en acteur Franz Fendt, die als natuurvorser Adrian Fritz het publiek in de stemming bracht voor de Trekvogeldagen. Na de feestelijke doop op station Norddeich-Mole maakten de 350 kinderen en volwassenen met de veerboot een tocht door werelderfgoed Waddenzee. De tickets voor deze bijzondere tocht werden verloot via een gezamenlijke social-media-actie van de projectpartners. De verloting, die meerdere weken duurde, leverde meer dan 150.000 views op.
Foto: Imke Zwoch
Foto: Imke Zwoch
Fotos
Tot de start van het project waren er in het projectgebied nauwelijks foto’s voorhanden die de bijzondere aspecten van het gebied vanuit verschillende perspectieven belichten. Om de aandacht ook na afloop van het project op UNESCO-werelderfgoed Waddenzee gericht te houden, zijn professionele foto’s gemaakt. Deze moeten op nationaal en internationaal niveau de waarneming van dit unieke ecosysteem versterken. De resultaten van de verschillende fotoshoots bieden een heel ander perspectief op de Waddenzee en de recreatiemogelijkheden.
Wattenmeer-Queller-Ostfriesland
Foto: Achim Meurer
Wattenmeer-Seehunde-Ostfriesland
Foto: Ruben Smit Productions
Foto: Achim Meurer
Foto: Achim Meurer
Wattenmeer-Wattführer-Ostfriesland
Zugvögel-Salzwiese-Ostfriesland
Foto: Achim Meurer
Wattenmeer-Sonneuntergang-Ostfriesland
Foto: Achim Meurer
Foto: Achim Meurer
Landschapsproject ‘Dijk van een Wijf’
Sense of Place maakt met culturele landschapsprojecten het onzichtbare zichtbaar. Een voorbeeld hiervan is het project ‘Dijk van een Wijf’: op de dijk bij Holwerd, midden in het landschap, een ca. 100 m lang en bijna 20 meter hoog, met gras begroeid model geplaatsen. Dat is het land-art-project van Nienke Brooke. Het vormt een symbool en een welkom voor alle reizigers. De plannen hiervoor zijn in voorbereiding.
Om vooraf de aandacht op het unieke project te vestigen, presenteerde de ‘Wadden-Agenda’ van 30 juni t/m 30 september 2018 in Holwerd een voorproefje aan de hand van een panoramische maquette. Belangstellenden konden het ‘Dijk van een Wijf’ alvast door een kijkgat zien liggen. Het project was gelinkt aan talrijke activiteiten in het kader van Leeuwarden als culturele hoofdstad.
Sense of Place – ‘Op pad met Joop Mulder’
Om niet uitsluitend over klassieke onderwerpen als natuurbescherming te communiceren, maar ook over culturele aspecten, is voor UNESCO-werelderfgoed Waddenzee een nieuw, bijzonder recreatie-aanbod gecreëerd. Joop Mulder, geestelijk vader van het Oerol-festival en creatief directeur van Sense of Place, heeft op vier dagen natuurliefhebbers laten kennismaken met het unieke karakter van het Waddengebied. Vooral zijn persoonlijke verhalen en ervaringen maakten de tocht tot een bijzondere belevenis. De deelnemers kwamen niet alleen van alles te weten over natuur en milieu, cultuur, watermanagement en de kunstprojecten van Sense of Place, Joop Mulder nam ze ook mee op een spannende ontdekkingstocht. Ook dit project was gerelateerd aan Leeuwarden als culturele hoofdstad.
Bruinvisdagen in Wilhelmshaven
Bij walvissen denk je vooral aan exotische omgevingen, maar er zijn ook kleine walvissen die dicht bij huis leven. Tussen maart en eind mei zijn bruinvissen – een kleine tandwalvissensoort – te zien voor de kust bij Wilhelmshaven. Lokale bevolking en toeristen kunnen de walvissen spotten tijdens boottochten op rondvaartboot MS Harle Kurier of zeilschip Nordwind en tijdens evenementen als ‘Whale watching vanaf het land’ of ‘JadeWale Fotowalk’. In 2017 en 2018 was ‘Wadden-Agenda’ tijdens de Bruinvisdagen aanwezig met PR, flyers en banners. Daarnaast zijn er reportages verschenen in onder meer de tijdschriften bella, tina en Lisa en in 16 regionale kranten in Baden-Württemberg en Hessen. De totale oplage bedroeg bijna 1 miljoen. Verder was er ook een prijsvraag op social media, die 11.886 volgers bereikte.
Bildstars und Eigenheimers
De foto-installatie ‘Bildtstars en Eigenheimers’ geeft een gezicht aan onbekende aardappeltelers uit Friesland en Groningen. De aardappeltelers spelen een belangrijke rol voor de regio, die door de foto-installatie verduidelijkt moet worden. De portretten maken de verbondenheid met de streek en de geschiedenis duidelijk en vormen een eerbetoon aan de landbouw in het projectgebied. ‘Bildtstars en Eigenheimers’ vertelt het verhaal van erfgoed en identiteit en van het ontstaan van de aardappel. De foto-installatie is te zien van 2018 tot 2025 langs de Friese en Groningse kust, in de dorpen, op het erf van de aardappelboeren zelf en direct aan de Waddenzee. In eerste instantie heeft fotograaf Linette Raven 60 portretten gemaakt van Friese telers. Ook dit project is tot stand gekomen in samenwerking met Sense of Place en maakt deel uit van evenementen in het kader van Leeuwarden als culturele hoofdstad 2018. Onder het motto ‘iepen mienskip – open samenleving’ heeft de provincie Fryslân het programma van de culturele hoofdstad 2018 gevuld met activiteiten voor een open samenleving.
Foto: Provincie Fryslân
Foto: Provincie Fryslân
Foto: Provincie Fryslân
Nordischer Zugfolk
Tijdens de 9e Trekvogeldagen (2017) zijn concertbezoekers van ‘Nordischer Zugfolk IV’ in Dangast, Oldenburg en op Spiekeroog door folktrio ‘DreyBartLang’ meegenomen op een muzikaal-fotografische reis van de trekvogels. Het folktrio speelde muziek uit de broed-, rust- en overwinteringsgebieden van de trekvogels en de landen waar de vogels overheen vliegen en vestigde zo de aandacht op de enorme prestatie van de vogels. Bij de concertbezoekers werd niet alleen het bewustzijn, maar ook het enthousiasme voor de Waddenzee als rustpunt voor trekvogels gewekt. Een emotionele bewustwording met alle zintuigen.
Werelderfgoed-tentoonstelling
Het Waddengebied heeft meer te bieden dan alleen wadplaten en dijken. Om zoveel mogelijk mensen te interesseren voor dit fascinerende gebied, is een mobiele tentoonstelling ingericht in de vorm van een grote dobbelsteen. Hierop waren afbeeldingen te zien van de leefruimte en de leefwijze van karakteristieke wadbewoners. De praktische dobbelsteen is tijdens diverse evenementen gebruikt, bijvoorbeeld tijdens de grootste Labskaus-maaltijd ter wereld in Wilhelmshaven, het kampioenschap ‘strobalen rollen’ in Dornumersiel, de EWE-Noordzeeloop in verschillende plaatsen, het ‘schol bakken op het wad’, de kerstmarkt in Norden en nog veel meer.
Beurzen
Op verschillende beurzen konden bezoekers kennismaken met het nieuwe recreatie-aanbod dat is ontwikkeld in het kader van de ‘Wadden-Agenda’, zoals de grensoverschrijdende Waddenroute. De vele gesprekken met beursbezoekers hebben duidelijk gemaakt dat de belangstelling voor het grensoverschrijdende werelderfgoed Waddenzee groot is.
Om ook internationaal meer aandacht te geven aan de bijzondere betekenis van de Waddenzee, was de projectgroep sinds 2016 al vier keer op de vakantiebeurs in Wenen – met meer dan 850 exposanten uit 80 landen de belangrijkste beurs voor vakantie, reizen en vrije tijd in Oostenrijk. Voor het projectgebied is Oostenrijk een belangrijke markt: de belangstelling van bezoekers uit het Alpenland neemt elk jaar toe. Het beursteam van de partners heeft tal van vragen beantwoord over de Waddeneilanden en UNESCO-werelderfgoed Waddenzee. Vergeleken met beurzen in Duitsland constateerde het beursteam dat Oostenrijkers de Waddenzee fascinerender vinden dan Duitsers. Dit bleek uit de vele concrete en speciale vragen over de natuur in het ecosysteem Waddenzee, over eb en vloed, over de bewoners van de Waddenzee en over het aanbod aan recreatie-activiteiten. Verder was er een opvallend hoog kwaliteitsbewustzijn met betrekking tot bereikbaarheid met openbaar vervoer en overnachtingen.
Daarnaast waren de partners op de volgende beurzen vertegenwoordigd:
REISEN Hamburg (2016)
77.000 bezoekers, vakantiebeurs met aanbod op het gebied van cruises, caravans, campers en fietsvakantie, 850 exposanten uit de hele wereld.
Urlaub Freizeit Reisen Messe Friedrichshafen (2016, 2017, 2018)
Ongeveer 75.000 bezoekers, vakanties dichtbij en ver weg, breed spectrum aan bus-, trein en vliegreizen, variërend van vakanties op het water en cultuurvakanties tot actieve vakanties.
TouristikWelt Mainz (2017)
26.500 bezoekers, ca. 90 exposanten, aanbod op het gebied van gezinsvakanties, wandel- en fietsvakanties, cruises, studiereizen, vakantie op de boerderij.
Fiets- en Wandelbeurs in Utrecht (2018)
41.300 bezoekers, sportief publiek met affiniteit voor fiets- en wandelvakanties.
Saarmesse reisen+freizeit (2018)
Ongeveer 10.000 bezoekers, 83 exposanten met informatie over reisbestemmingen, fiets- en buitensportactiviteiten.
TourNatur Düsseldorf (2018)
42.500 bezoekers, 265 exposanten, wereldwijd grootste beurs voor campers en caravans met geïntegreerde beurs voor wandel- en trekkingvakanties.
In het project Wadden-Agenda zijn de volgende werkpakketten verwerkt
Doorkijk naar "Wadden-Agenda 2.0"
Centraal in het grensoverschrijdende vervolgproject ‘Wadden-Agenda 2.0’ staan het verminderen van de milieubelasting en innovatieve maatregelen voor het verder ontwikkelen van een duurzaam en respectvol toerisme in werelderfgoed Waddenzee. Dat varieert van duurzaam eventmanagement met de focus op het vermijden van plastic afval en het betrekken van burgers tot het verminderen van luchtvervuiling. De mogelijkheden van social media worden beter benut en er wordt gewerkt aan een toeristisch aanbod voor mensen met een beperking. Verder komen er initiatieven voor duurzame mobiliteit en een grensoverschrijdende Waddenzee-styleguide die het werelderfgoed in het projectgebied zichtbaarder maakt voor toeristische dienstverleners. En tot slot komt er meer aandacht voor de relatie tussen natuur en cultuur.